Vlaanderen exporteerde in 2016 voor 302,4 miljard euro, het hoogste bedrag ooit. Dat blijkt uit een eerste analyse van de in- en uitvoercijfers 2016 van de Nationale Bank van België (INR-NBB), uitgevoerd door Flanders Investment & Trade.

De Vlaamse import viel licht terug tot 284,9 miljard euro. Het Vlaamse aandeel in de totale Belgische export klopte af op ruim 83,8%. Chemie en farma blijven met voorsprong op kop in de rangschikking van de Vlaamse sectorale exportportefeuille. De uitvoer van minerale brandstoffen – op de vijfde plaats in de lijst – kende voor het derde jaar op rij een zware terugval, een gevolg van de prijsschommelingen van de olieprijzen. In 2016 waren er niet meteen grote schommelingen in de waarde van zowel de uitvoer (+1,47%) als de invoer
(-0,43%) in vergelijking met 2015. Dat is opnieuw voor het grootste stuk toe te schrijven aan de prijsfluctuaties van minerale brandstoffen.

• Vlaanderen exporteerde voor 302,4 miljard euro.
• De Vlaamse jaarinvoer tikte in 2016 aan op 284,9 miljard euro (-0,43% t.o.v. 2015), wat de handelsbalans voor 17,5 miljard euro in ons voordeel liet overhellen.
• Aandeel van Vlaanderen in Belgische uitvoer = 83,8%, Wallonië = 14,1% en Brussel = 2,1%.

Topmarkten

Het verloop (+1,47%) van de Vlaamse export in 2016 was volgens de eerste gegevens een stuk positiever dan de gemiddelde evolutie van de export vanuit de EU-28 (-0,05%). Ons groeicijfer bleek daarbij ook nog eens hoger te liggen dan de resultaten van de buurlanden: Verenigd Koninkrijk (-10,76%), Frankrijk (-0,67%), Nederland (+0,20%) en Duitsland (+1,15%).

De uitvoer naar onze 20 belangrijkste exportpartners deed het uitstekend: positieve uitschieters waren Frankrijk (+3,9%), Italië (+5,4%), Spanje (+4,9%), Zweden (+8,5%), Zwitserland (+12,1%) en Rusland (+13,1%). Er waren slechts twee dalers: Nederland (-0,7%; verlies bij uitvoer aardolieproducten) en de VS (-2,1%; minder brandstoffen en farma).

• In het licht van de BREXIT: dat voor Vlaanderen de exportbelangen in het Verenigd Koninkrijk uitermate groot zijn, spreekt voor zich: in 2016 tekende Vlaanderen niet minder dan 27,66 miljard euro aan jaarexport op en 13,61 miljard aan import. Globaal bekeken nam de Vlaamse uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk dus iets meer toe (+1,68%) dan het gemiddelde (+1,47%).
• In 2016 vervoegde Rusland weer de groep exportstijgers en zette het van alle markten binnen de top 20 zelfs de hoogste procentuele exporttoename neer (+13,1%).
• Globaal bekeken, ging ook in Azië (+2,28%) onze export vooruit, al liep de afzet in het Midden-Oosten (+1,47%) wel minder vlot dan elders. Bij de grotere markten in het Midden-Oosten haalde de verkoop aan de Verenigde Arabische Emiraten een klant uit de top 15 — een fraaie stijging van 3,8%. Israël kocht in 2016 zelfs 17,9% meer aan in ons land. In beide markten speelde diamant een rol van belang in de uitvoertoename erheen (61% er­van in Israël tot zelfs 77% in de V.A.E.).
• Een behoorlijke exportstijging deed zich voor bij toptienklant India (+4,20%, een en al diamant – 82,62% van onze afzet aldaar), en in mindere mate ook bij China (+1,34%), waar heel veel verloren ging bij organische chemie, on­danks de reuzestijging bij brandstoffen (+432%!). In Hongkong, dat als markt net de top 20 miste, ging het achter­uit (-6,13%; minder diamant), terwijl de afzet in Singapore dan weer schitterde (+21,53%; dank zij organische chemie, diamant, brandstoffen en farma). Ook vanuit Japan — exportmarkt nr. 16 — bereikte ons beter exportnieuws  (+6%, met een veralgemeende stijging over alle sectoren heen, op voeding na, waar -11,4% werd opgetekend).

Afrika en Amerika: daling in exportcijfers

Behalve Afrika (-8,79%) was Amerika het enige continent waar de uitvoer achteruitging (-1,87%). Enkel in Cen­traal-Amerika — amper 6,46% van de Amerikaanse totaalinvoer — was er wat groei (+5,08%), met dank aan Mexico (+10,26%, vooral brandstoffen, machines en meelproducten).
In Noord- én Zuid-Amerika noteerde het exportverloop resp. -1,74% en -5,16%.

• Vanzelfsprekend was de Verenigde Staten met een uitvoerdip van 2,11%. Dat was 382 miljoen euro minder dan in 2015, met ontsierende mincijfers bij de export van brandstoffen (min een half miljard euro of 31,8% lager), farma (ook al met een klein half miljard euro minderafzet of -8,7%) en transportmaterieel (-13,9%), ondanks een potige aanwas bij organische chemie (+21,52%).
• In Zuid-Amerika (-5,16%) lichtten de exporttabellen egaal rood op, maar vooral de uitvoer naar Argentinië knakte (-12,81%). Ook in Chili ging de afzet achteruit (-8,91%), net als in Peru (-14,38%), wat het Zuid-Amerikaanse subcontinent dan ook opzadelde met een van de slechtste exportontwikkelingen in 2016. Brazilië maakte na enkele moeilijke jaren nog altijd maar pas op de plaats (+0,53%).
• In Afrika (-8,79%) kende onze afzet in Noord-Afrika globaal nog de kleinste terugval (-1,54%). Het waren Alge­rije (-11,75%) en Egypte (-2,41%) die het regiogemiddelde omlaag haalden, want richting Marokko (+12,81%), Tunesië (+4,22%) en zelfs Libië (+0,58%) bracht 2016 wél enige exportgroei. Met een daling van 11,55%, maakte de uitvoer naar Sub-Saharaans Afrika (SSA) een harde smak: het meeste boette onze export in naar Togo(-40,13%, voor brandstoffen zelfs -42,69%). Naar, Nigeria (+3,41%), de belangrijkste Vlaamse klant in Afrika, viel dan weer wel exportgroei te noteren.

Wat met de kansrijke markten? BRICS & Next-11

Voor het eerst sinds 3 jaar konden we richting BRICS weer een positief exportcijfer optekenen (+3,55%). ok Rusland (klant nr. 17) verraste met een exportstijging van liefst 13,1% na jaren van inzakkende export erheen. Ook Brazilië deed mee en liet zich — ook al na 2 teleurstellende exportjaren — heel voorzichtig van een iets zonniger kant zien (+0,53%

Ook de Vlaamse uitvoer naar de Next-11, die andere exportmarktencluster, ging in 2016 omhoog (+3,72%) en kwam zo uit op een aandeel van 3,81% in de totale Vlaamse export, iets hoger dan in 2015 (3,73%).